Boemel naar Buchara

Om precies twaalf over negen 's ochtends komt trein 126 langzaam in beweging. Onze wagon lijkt op die van de trans-Siberische spoorlijn: donkergroene buitenkant, krap gangpad met tapijt, samowar en kolengestookte verwarming. Die laatste zullen we vandaag niet nodig hebben, want het wordt buiten bijna veertig graden Celsius. Van de negen coupés in onze wagon zijn er twee in gebruik - al snel zijn dat er drie, want beide conducteurs gaan in hun hemd liggen slapen.

Padam-padam, padam-padam. Urenlang rijden we door de Kyzylkum, de Rode Woestijn, die bijna even groot is als Polen en tweederde van Oezbekistan beslaat. Aangezien er geen airconditioning is in de trein, laten we het raampje in onze coupé openstaan, tot het stuifzand knarst tussen onze tanden.

Honderden kilometers rijden we langs duinen, rotsen en struiken - we zien geen station, niet eens een boom. Het landschap lijkt net zo doods als bij Mojnak, maar de Kyzylkum schijnt vol leven te zitten, er wonen zelfs gazelles. Als het in de lente heeft geregend, staat de woestijn vol bloeiende tulpen en klaprozen.

Het is een gek idee dat in dit barre landschap fossielen zijn gevonden van de grootste dinosaurussen, die ongeveer twee keer zo zwaar werden als de tegenwoordige olifant. Overigens zijn hier ook resten gevonden van haaien. In de tijd dat de continenten uit elkaar dreven, lag de huidige Kyzylkum in een kustgebied dat soms een tijdje, denk aan een paar miljoen jaar, onder water stond. De toppen van de Himalaya vormden toen een reeks tropische eilanden. De gevonden fossielen zijn meer dan negentig miljoen jaar oud, terwijl de homo idioticus slechts een paarhonderdduizend jaar rondloopt. Iets om over na te denken, bijvoorbeeld tijdens een lange treinrit.

Na zeven uur boemelen en met een vertraging van maar liefst twee minuten arriveren we in Buchara. Een chauffeur brengt ons naar Hotel Asia, uiteraard in een Chevrolet. Aangezien er een Chevrolet-fabriek in Oezbekistan staat, heft de overheid op alle andere merken een zware invoerbelasting. De witte Chevrolets zijn nog net iets goedkoper dan die in andere kleuren.

Bukhara heeft een flinke transformatie ondergaan de afgelopen dertien jaar. Er is meer verkeer, horeca en toerisme. In het oude centrum staat nu bankjes, lantaarns en auto's. Lyabi Hauz, de centrale vijver van de stad, is ook aardig onder handen genomen. In het midden van het water staan twee pauwen van felgekleurde ledverlichting, en op de kade liggen levensgrote nep-dromedarissen van plastic.

De volgende dag maken we een klein rondje langs de eeuwenoude monumenten van Bukhara, waarvan de Pol-i-Kalyan Moskee en de bijbehorende minaret het meest bekend zijn. De hoge minaret is nog tot 1920 gebruikt om criminelen vanaf te gooien. De toren is al bijna duizend jaar oud en heeft de toorn overleefd van zowel Dzenghis Khan als Timur. In de grote moskee wachten toeristen aan beide kanten van de grote binnenplaats tot de andere kant uit beeld gaat, uiteraard zonder resultaat.

We hebben gereserveerd bij Restaurant Ayvan, gevestigd in een villa uit 1886. Het grote huis heeft een prettige binnenplaats en een verhoogde veranda, waarvan het zes meter hoge dak wordt gedragen door een paar rijk versierde houten pilaren. We zitten binnen, in een voor Nederlandse begrippen uitbundig gedecoreerde ruimte. Tot aan het plafond, dat net zo hoog is als de veranda, zie je de lijnen van geometrische islamitische motieven, rijk versierde nissen met tinnen theepotten en een zee van geverfde bloemen. De Oezbeekse keuken heeft niet zo'n groot repertoire, maar de gerechten zijn wel uitgesproken. Heel smakelijk allemaal. Misschien moeten we daar eens een apart blog aan wijden...