Pinotage en Politiek

6 april 2018 - Montagu, Zuid-Afrika

Donderdagochtend arriveren we in Swellendam, ruim tweehonderd kilometer ten oosten Kaapstads, een pittoresk dorpje van kleine witte huisjes op knalgroen gras. Swellendam is één van de oudste plaatsen van het land, aangezien het halverwege de achttiende eeuw is gesticht door de VOC.

We rijden over een regionale weg door de Robertson Vallei, een prachtige wijnstreek op de oevers van de Breede Rivier, naar het bergdorp Montagu, waar we zullen overnachten in het Country Lodge Hotel, een half Victoriaans en half Art Deco gebouw van rond 1900. Het pand heeft krakende vloeren en plafonds met gipsornamenten.

Op vrijdag deinen we met een zestig jaar oude turquoise Chrysler DeSoto, een antieke sportwagen met 4,8 liter en V8 dieselmotor, door een vallei vol rode bloemen en wijnranken. Dat klinkt net zo goed als het is, en het wordt nog beter: een chauffeur rijdt ons langs drie wijnhuuzen! Bij de wijngaard van Excelsior mogen we zelf een blend maken van Merlot, Cabernet Sauvignon en Shiraz. Op de flessen komt ons eigen etiket. Het tweede wijnhuis is De Wetshof, dat is gevestigd in een replica van het eeuwenoude pand dat de familie De Wet ooit bewoonde.

We sluiten de tour af bij Van Loveren, de grootste van de drie en ook bekend in Nederland. We gaan op de foto met Nico Retief, tot voor kort de CEO van het bedrijf en een levende legende in de wijnwereld. Hij laat ons het “kissi” zien waarmee zijn voorouders al in 1694 naar Zuid-Afrika kwamen; een houten kist op Hugo de Groot formaat. De pinotage is overigens magnifique. Denken we, want we zijn inmiddels tien slokjes verder en het is pas 13:00 uur. Tijd voor een stevige lunch...

Nu ga ik het hebben over een héél leuk onderwerp: politiek! Het laatste etmaal hadden we namelijk twee interessante gesprekken, in beide gevallen met horeca-ondernemers. De één heeft een restaurant en de ander is eigenaar van een hotel. Beider toekomstvisies staan bijna recht tegenover elkaar, wat mooi illustreert dat het land nu op een T-kruising staat.

De restaurateur is decennia geleden, als ambitieuze twintiger, vertrokken uit Europa. Hij klaagt over zijn personeel, omdat ze volgens hem de simpelste taken niet kunnen uitvoeren - zoals het snijden van een biefstuk van driehonderd gram - en het verloop enorm is. Hij moppert ook over het aantal toeristen uit zijn geboorteland. Laatst fluisterde een toerist de volgende vraag: “Waarom rijden alle blanken in auto’s, terwijl de zwarten moeten lopen?” De man zucht diep. “Politiek in Zuid-Afrika is gecompliceerd,” zegt hij. “Echt gecompliceerd. En dan krijg ik dit soort vragen.” We knikken begripvol, dus hij komt bij ons zitten.

“Ik heb een vraag voor jou,” begint hij. “Toen Mandela aan de macht kwam, had een duizendtal rijke blanken negentig procent van de welvaart in handen. Mandela besloot om daar niets tegen te doen, om te voorkomen dat ze zouden vertrekken. Had hij iets kunnen doen?” Ik geef mijn mening, voor zover mijn kennis dat toelaat, maar het was een retorische vraag. Een lange tirade volgt, over domheid, hebzucht en corruptie in de Zuid-Afrikaanse politiek. De restaurateur vertelt een paar anekdotes, bijvoorbeeld over een Zuid-Afrikaanse order van driehonderd diesel-locomotieven in China, die nooit zullen rijden omdat het spoor hier te breed is voor het onderstel. Als ik dat later verifieer, blijkt het verhaal grotendeels onzin, maar dat is nu niet belangrijk. Waarschijnlijk gaat de restauranthouder binnenkort gedesillusioneerd terug naar Europa. Zijn zoon is al vertrokken.

De hotelier, die al zijn hele leven in Zuid-Afrika woont, is juist erg enthousiast over het talent dat nu wordt ontwikkeld onder donkere landgenoten. “Vroeger zagen we dat talent niet, maar er zitten zulke goede mensen tussen, briljant gewoon.” Hij denkt erover om een trust fonds te beginnen, zodat de kinderen van zijn personeel kunnen doorleren.

Hij verwacht dat de nieuwe regering van Matamela Cyril Ramaphosa de economie gaat hervormen en gaat strijden tegen corruptie. Ramaphosa heeft wat tijd nodig om de ANC bij elkaar te houden, maar hij gaat het goed doen, is de overtuiging van onze gesprekspartner. In februari heeft de nieuwe president de eerste grote aanpassingen gedaan, door allemaal nieuwe ministers aan te stellen.

“In al die jaren dat ik hier woon, ben ik nog niet zo positief geweest over de toekomst van Zuid-Afrika,” besluit de hotelier. Wij besluiten dat de hotelier gelijk gaat krijgen.

Foto’s

1 Reactie

  1. Nel Velthorst:
    6 april 2018
    Lieve Yvonne en Hidde,

    Gewldig interessante verhalen en mooie foto’s. Ik kijk er steeds naar uit.