Is er hier een krokodil?

Vanuit de lucht gezien heeft Sri Lanka de vorm van een traan - dat klinkt poëtischer dan een druppel. Van het noordelijke puntje tot aan de meest zuidelijke kust, dus van Point Pedro naar Point Dondra, meet het eiland ongeveer vijfhonderd kilometer. We rijden van de meest noordelijke stad Jaffna terug naar Anuradhapura, in de oudheid zetel van Singhalese koningen en een schatrijke wereldstad, vergelijkbaar met Nineveh en Babylon.

De weg naar de oude koningsstad voert door een vlak landschap van rode aarde, moerassen, rijstvelden en palmbomen. Deze noordelijke regio wordt beschouwd als droog, omdat hier 'slechts' anderhalve meter regen valt per jaar, nog altijd het dubbele van Nederland maar inderdaad veel minder dan in het zuiden van het eiland, waar soms wel vijf meter per jaar wordt gemeten.

Om ook buiten het regenseizoen stad en land te kunnen voorzien van water, zijn in de wijde omtrek van Anuradhapura meren en kanalen gegraven. Het grootste reservoir van de stad stamt uit de vijfde eeuw en bevat 123 miljoen kuub, even veel als het Slotermeer in Friesland. Via een tachtig kilometer lang kanaal is het reservoir verbonden met een kleiner en nog ouder meer. Ooit kwamen kleine kanalen uit in zwembaden van donker graniet, waarvan er één groot genoeg is om honderden monniken te laten afkoelen. Dat is wel nodig ook, want het is hier zo warm en vochtig dat je er benauwd van wordt en het zweet je over de rug loopt. In een meer zwemmen kan ook, maar dan moet je oppassen voor krokodillen. We zien er een paar liggen bij een kleine poel. 

Anuradhapura is niet alleen een oude koningsstad, maar ook een boeddhistisch centrum. De stad huisvest bijvoorbeeld een belangrijke tempel ter ere van een stek van de originele vijgenboom waaronder de Boeddha hoogstpersoonlijk heeft gemediteerd, waarmee dit de oudste geplante boom ter wereld zou zijn. Daarnaast is het de trotse hoeder van 's lands twee grootste stoepa's. Een klassieke stoepa is een vierkanten platform met daarop een massieve halve bol waarin een relikwie is verstopt, bijvoorbeeld een echte haar van de Boeddha. Beide stoepa's zijn ongeveer tachtig meter hoog, maar de één is zeventien eeuwen oud en de ander is in november 2021 opgeleverd. De nieuwe stoepa is gebouwd door het leger in samenwerking met een leger aan vrijwilligers, ter nagedachtenis aan de bijna dertigduizend boeddhistische soldaten die zijn gestorven tijdens de burgeroorlog. Naast de bol staat een kleine tempel, die van binnen is bekleed met geslagen koper afkomstig van granaathulzen uit de oorlog. 

Iets buiten de stad ligt nog een grote stoepa, namelijk bij de berg Mihintale, waar ooit een Indiase monnik de Singhalese koning bekeerde tot het boeddhisme. We stappen over een lange trap omhoog, tot aan een plateau. Yvonne blijft hier even achter, als Nisha en ik een steile rots beklimmen waarop de Indiase monnik ook heeft gestaan. Er zijn wat treden uitgehakt, waardoor het nog even spannend wordt als een groepje naar beneden komt en wij ons met handen en voeten moeten vastklampen aan de rots. Een paar Sri Lankanen klauteren omlaag met een baby op de arm, dat is wel een beetje apart. We lopen ook enige vertraging op doordat een kwaaie aap de smalle trap blokkeert. Als mensen de zwangere aap proberen weg te jagen, laat ze haar scherpe hoektanden zien. Niemand heeft fruit of koekjes bij zich, dus er zit niks anders op dan te wachten tot ze zelf de weg vrijmaakt. De weg naar verlichting is vol hindernissen.

We overnachten een stukje buiten de stad, bij het Palm Garden Village Hotel, eind vorige eeuw nog een grote lap uitgeputte landbouwgrond, nu een mooi park met vijfhonderd inheemse bomen uit de jungle. Er staan ook meer dan zestig huisjes, maar helaas zijn wij de enige gasten; daarvan kunnen de dertig medewerkers niet betaald worden natuurlijk. Een jonge kelner loopt elke keer mee van het restaurant naar ons huisje. Hij vraagt waar we vandaan komen. "The Netherlands is a beautiful country, with a good government!" zegt hij enthousiast. We zijn bij het huisje, dus we staan even stil. "Sri Lanka government not so good," voegt hij er aan toe, met een droevig gezicht. "Good night sir."