Schöne Vorweihnachten

Bij Frankfurt am Oder stampen een paar Duitse marechaussees door de trein, en als we weer vertrekken worden we welkom geheten door de Deutsche Bahn. De stem wijst ons op de verplichting een FFP2 mondmasker te dragen, waar wij en het oudere Poolse echtpaar in de coupé met enige tegenzin gehoor aan geven. "We are in the west," zegt de heer, "but it is not the wild west." Dat kan ik bevestigen. "This is the organized west."

Al snel staan we weer op Berlin Hauptbahnhof, een beetje draaiïerig van zes uur schommelen. We kopen een dagkaart en wachten op tram M5, die helaas wordt omgeleid omdat de Chausseestrasse helemaal open ligt, waardoor we nog een stuk moeten lopen naar Hotel Amo. Door het kantelraam van ons zolderkamertje zien we de iconische Fernsehturm.

Om de hoek staat wat over is van Tacheles. De ruïne van het reusachtige Jugendstil gebouw zou kort na de Wende worden opgeblazen, wat werd verhinderd door een groep krakende kunstenaars. In 1995 maakten we foto's van het half ingestorte pand en van de tuin, gevuld met grote sculpturen van oud ijzer en een oude autobus die schuin in de grond stak. Na de eeuwwisseling zagen we overal langs de Friedrichstrasse peperduur onroerend goed verrijzen, dus we waren niet verbaasd dat de kunstenaars in 2012 werden verjaagd. Een paar jaar geleden begon een projectontwikkelaar aan de opdracht en inmiddels wordt de oude gevel rechtop gehouden door moderne architectuur van glas en staal. De tuin is verdwenen. Ooit stond de naam Tacheles voor de alternatieve cultuur en de wilde jaren negentig; nu is het een symbool van de gentrificatie en de definieve overwinning van het kapitalisme. Een appartement in het gebouw kost 976.000 euro.

U-Bahn halte Oranienburger Tor is gelukkig gewoon in bedrijf. Via Bahnhof Friedrichstrasse rijden we naar Hackescher Markt, alwaar een Ierse pub de wedstrijd Nederland - Qatar laat zien. Er zijn maar weinig gelegenheden die het WK durven te vertonen. Bij een bekend sportcafé werd in plaats van de openingswedstrijd een lezing gehouden over de situatie van de mensenrechten in Qatar. 

Woensdag is het feest, want Yvonne is vijftig jaar! Eindelijk kan ik mijn cadeautje geven: een boek met foto's van alle reizen die we hebben gemaakt, sinds de eerste busrit naar Parijs ergens in de vorige eeuw. Ze is daar heel blij mee. We ontbijten uitgebreid en bezoeken het nieuwe Humboldt Forum, dat blijkt te zijn gevestigd in een moderne en - zoals alles hier - omstreden versie van het voormalige Berliner Stadtschloss. De voorgevel en de koepel zien er negentiende-eeuws uit, maar verder is het een hypermoderne bak van glas en beton. Op de tweede en derde verdieping bewonderen we de collectie voorwerpen uit Azië en Afrika. Prachtig!

De eerste verdieping huisvest Berlin Global, een interactieve reis langs vijf thema's. Het is typisch Berlijns, vanwege de aandacht voor alternatieve levenswijzen en sociale misstanden. Bovendien wordt overal naar je mening gevraagd Ben je voor of tegen ontwapening? Loop dan door het linker- of het rechterpoortje. Via een soort horloge worden je keuzes bijgehouden. Aan het einde blijkt dat Yvonne 'vrijheid' het meest belangrijk vindt. We vieren onze vrijheid en haar verjaardag bij restaurant Paris Moskau, ooit een eenzaam spoorwachtershuisje in niemandsland. Prima eten. Er loopt een lieve hazewindhond rond.

De volgende dag rijden we veel rond met de U- en de S-Bahn, waaronder naar Spandau. In de middag bezoeken we onze vrienden Niels und Ilona in het Verwalterhaus op de begraafplaats van Prenzl'berg, één van de laatste kunstminnende vrijplaatsen in het centrum van de hoofdstad. We beginnen in de keuken van het Verwalterhaus en eindigen bij Italiaans restaurant San Marco. Het is er niet zo druk vanwege het Weltmeisterschaft 2022, dat voor de Duitsers de geschiedenis ingaat als de Katar-Katastrophe. Onze avond was dat zeker niet, het was juist sehr gemütlich! 

De derde en laatste dag in Berlijn huren we twee fietsen, waarmee we in de snijdende wind een rondje rijden langs Käte Kollwitz Platz in Prenzlauerberg, de Bergmannstrasse in Kreuzberg, de Kerstmarkt op Potsdamer Platz en die op Bebelplatz, beide in Mitte. Een ober wenst ons schöne Vorweihnachten. Voorkerst, dat klinkt gezellig.

Zaterdagmorgen staan we om half zes op. Omdat we niet wéér onze overstap willen missen, nemen we een extra vroege trein naar Hannover. Op het Hauptbahnhof nemen we weer afscheid van die Hauptstadt. Tschüßi Berlin!