Expositie van de vooruitgang

Koningin Victoria opent in 1851 het Crystal Palace in Londen en daarmee de 'Great Exhibition of the Works of Industry of all Nations'. Sindsdien wordt de vooruitgang gevierd op een Wereldtentoonstelling, zoals tijdens de editie van 1889, waar Gustave Eiffel het nieuwe materiaal 'gietijzer' presenteert in de vorm van een toren, tot afgrijzen van de Parijzenaren.

We zetten de wekker om één uur 's middags en gaan anderhalf uur slapen, zodat we de rest van de dag onze ogen kunnen openhouden. Iets minder vermoeid dan voor de nachtrust-maar-dan-overdag nemen we een taxi naar de wereldtentoonstelling van Astana. Het is na Shanghai en Milaan de derde keer dat we dit evenement bezoeken.

Kazachstan heeft een miljard Euro geïnvesteerd in de Expo 2017, maar verdient dat weer terug met reclame en de huur van meer dan honderd deelnemende landen. In drie maanden verwacht de organisatie vijf miljoen bezoekers, waaronder veel zakenmensen en diplomaten.

Het onderwerp voor deze editie is 'De toekomst van Energie - Oplossingen voor de grootste uitdaging van de mensheid'. Het thema heeft wel iets ironisch, aangezien Kazachstan de laatste decennia rijk is geworden door fossiele brandstof. Desondanks is wel een milieuvriendelijk expo-terrein ontworpen, met als middelpunt een honderd meter hoge bol van glas en zonnepanelen. Ook de dertig omringende paviljoens zijn grotendeels zelfvoorzienend en hangen in een 'smart grid'.

Op de expo bezoeken we een paar paviljoens, waaronder die van de Verenigde Staten - je weet wel, het land dat uit het akkoord van Parijs is gestapt. Ze hebben het thema opgerekt tot "the infinite energy of the American people". Om het met Trump te zeggen: "Total failure. Sad."

Op naar het Nederlandse paviljoen! De Kazachstaanse jongen bij de entree vraagt of we echt het langste volk ter wereld zijn. Geen idee... Hij vertelt dat de Nederlandse ambassadeur bij de opening  zichzelf een "gewone bezoeker" noemde. Dat vond de jongen bijzonder, want in Kazachstan zijn de hiërarchische verhoudingen heel sterk. In het paviljoen wordt een holografische film vertoond over de vier Nederlandse sterktes: water management, Hollandse meesters, molens en broeikassen. Daarna kun je Heineken en Stroopwafels kopen.

Na vier uur zijn we een beetje moe van de windmolens, zonnepanelen en de marketing praatjes. We gaan Oezbeeks eten in Hotel Kazzhol. Als we er niet ziek van worden, laat dit diner geen onuitwisbare herinnering achter. Om elf uur vallen we als een blok in slaap.